Verdraaiingen

Vipallasa

Inhoudsopgave

Welke verdraaiingen zijn er?

Het uitrukken bij het bereik van de paden

Welke verdraaiingen zijn er?

Vipallasa betekent 'verdraaiingen'; 'vervormingen'; 'verstoringen'.

"Er zijn 4 verdraaiingen die, hetzij van waarneming (sañña vipallasa), van bewustzijn (citta vipallasa), of van meningen (ditthi vipallasa) kunnen zijn. En welk zijn deze vier?"

"1. Wat vergankelijk is beschouwen als onvergankelijk (annice niccavipallasa); 2. wat pijnlijk is beschouwen als geluk (dukkhe sukhavipallasa); 3. wat geen-zelf is beschouwen als een zelf (anattani attavipallasa); 4. wat onzuiver of lelijk (asubha) is beschouwen als zuiver of mooi (subha), (asubha subhavipallasa)." A04-049.

Het uitrukken bij het bereik van de paden

Vis legt uit wat tijdens het bereik van de bovenwereldse paden (lokuttara magga) wordt uitgerukt. Ze hebben alle drie met waarneming en bewustzijn van doen, en het 1e pad rukt ook de verdraaiing van meningen uit. Naarmate een hoger pad wordt bereikt, hoe helderder het waarnemen en het bewustzijn omdat het hechten afneemt. De verdraaiingen nemen daardoor dus af. Opmerking: bij het bereiken van het 2e pad wordt niets uitgerukt maar gereduceerd. Zo is bij het bereiken van het 1e pad de verdraaiing dat het pijnlijke (oftewel het onbevredigende, zie dukkha) als geluk wordt beschouwd, in belangrijke mate gereduceerd, maar de verdraaiing is nog niet helemaal uitgerukt. Dat is pas een feit bij het bereiken van het 4e pad omdat de arahat het ware geluk, de ongeconditioneerde staat van Nibbana ervaart.

Vis:

"Van de verdraaiingen van waarneming, van bewustzijn en meningen, dat het vergankelijke onvergankelijk is (annice niccavipallasa) en wat niet-zelf is, een zelf is (anattani attavipallasa); dat het pijnlijke geluk is (dukkhe sukhavipallasa), en het onzuivere het zuivere (asubha subhavipallasa), wordt door de kennis van het 1e pad (sotapatti magga) uitgerukt."

"De verdraaiingen van waarneming en bewustzijn dat het onzuivere het zuivere is (asubha subhavipallasa) wordt door de kennis van het 3e pad (anagami magga) uitgerukt."

"De verdraaiingen van waarneming en bewustzijn dat het pijnlijke geluk is (dukkhe sukhavipallasa), wordt door de kennis van het 4e pad (arahatta magga) uitgerukt." Vis 22: 68.