Boeddhistische moraliteit

Sila

Inhoudsopgave

Moraliteit oftewel deugdzaamheid

De 4 soorten moraliteit die bestaan uit zuivering

Ontdek meer

sila

'Moraliteit'; 'deugdzaamheid'.

Sila is een van de 'bases van verdienstelijke daden' (puñña kiriya vatthu) en een van de 7 schatten (dhana).

Op deze pagina wordt het begrip moraliteit (sila) uitgelegd en de soorten moraliteit. De regels zelf zijn in Sikkhapada — De boeddhistische morele regels toegelicht.

Moraliteit oftewel deugdzaamheid

Sila

'Moraliteit'; 'deugdzaamheid', is een gemoedstoestand van de geest (mano) en de wil (cetana) die tot uiting komen in spraak en lichamelijke actie (zie kamma). Het is de basis van de gehele boeddhistische training, en daarom de 3 vormen van training (sikkha) die de drievoudige divisie vormen van het Edel Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga), d.w.z. moraliteit (sila), concentratie (samadhi) en wijsheid (pañña).

Boeddhistische moraliteit is niet iets negatiefs, hoewel dat zo wel kan overkomen uit de negatieve formuleringen binnen de sutta teksten. Ook bestaat het niet louter uit het niet begaan van verkeerde daden, maar is in elk geval de duidelijk bewuste en opzettelijke terughoudendheid van de slechte daden in kwestie en komt overeen met de gelijktijdig opkomende wil.

Moraliteit aangaande het Achtvoudige Pad, namelijk juiste spraak, juiste handelingen, juiste wijze van levensonderhoud, wordt 'echte of natuurlijke moraliteit' genoemd (pakati sila). Deze onderscheiden zich van de externe (uitwendige, buitenwaartse) regels voor monniken en lekenvolgelingen, de zogenaamde 'voorgeschreven moraliteit' (paññatti sila) die, als zodanig, karmisch neutraal zijn.

"Wat nu, is karmisch heilzame moraliteit (kusala sila)? Het is de heilzame lichamelijke daad (kaya kamma, zie kamma), de heilzame verbale daad (vaci kamma, zie kamma) en ook de zuiverheid aangaande het juiste levensonderhoud hetgeen ik moraliteit noem." M078; vergelijk factor 3-5 van het Edel Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga).

Vergelijk verder caritta sila en varitta sila

De 4 soorten moraliteit die bestaan uit zuivering

Catu parisuddhi sila

'De 4 soorten moraliteit die bestaan uit zuivering', zijn: 1. Beheersing met betrekking tot de disciplinaire code (patimokkha) van de monnik (patimokkha samvara sila); 2. beheersing met betrekking tot de zintuigen (indriya samvara sila); 3. zuivering van levensonderhoud (paccaya sannissita sila); 4. moraliteit met betrekking tot de 4 benodigdheden (van de monnik) (paccaya sannissita sila).

1. Beheersing met betrekking tot de disciplinaire code (patimokkha samvara sila): "Hier is de monnik beheerst met betrekking tot de disciplinaire code. Hij is perfect in houding en gedrag, en ziet gevaar in zelfs de kleinste overtreding. Hij traint zichzelf in de regels die hijzelf op zich heeft genomen." A05-087; A05-109; A05-114 etc.

2. Beheersing met betrekking tot de zintuigen (indriya samvara sila): "Bij het waarnemen van een vorm met het oog, een geluid met het oor, een geur met de neus, een smaak met de tong, een indruk met het lichaam, een object met de geest, grijpt de monnik noch het geheel noch delen ervan vast. En hij streeft ernaar om datgene af te weren waardoor kwade, onheilzame (akusala) zaken zullen ontstaan, zoals hebzucht en verdriet (dat daaruit voortvloeit) als hij zijn zintuigen niet bewaakt. Hij waakt over zijn zintuigen, beheerst zijn zintuigen."

3. Zuivering van levensonderhoud (ajiva parisuddhi sila): Het bestaat daarin dat de monnik zijn levensonderhoud niet verkrijgt op een manier die een monnik onwaardig is.

4. Moraliteit met betrekking tot de 4 benodigdheden (paccaya sannissita sila): Het bestaat daarin dat de monnik geleid wordt door de juiste mentale houding wanneer hij gebruik maakt van de 4 benodigdheden: gewaden, voedsel, huisvesting en medicijnen.

"Een monnik maakt, vanuit wijze overwegingen, gebruik van zijn gewaden — slechts om kou af te weren, hitte af te weren, steekvliegen, muggen, de wind en de zon af te weren, ongedierte af te weren, en zichzelf fatsoenlijk te kleden."

"Vanuit wijze overwegingen maakt hij gebruik van voedsel — niet voor genoegens of uitspattingen, noch voor schoonheid of versiering, maar slechts om zijn lichaam te verzorgen, voor de beëindiging van ongemak en om een geestelijk leven te kunnen leiden (en hij overweegt): 'Op deze manier maak ik een eind aan het gevoel van honger dat er al is, en veroorzaak ik geen nieuw gevoel van honger en het leven zal voortgaan in onberispelijkheid en in gezondheid.'"

"Vanuit wijze overwegingen maakt hij gebruik van huisvesting — slechts om de kou buiten te sluiten, de hitte buiten te sluiten, de steekvliegen, de muggen, de wind en de zon, ongedierte buiten te sluiten, de risico's van de seizoenen buiten te sluiten en om zich te verheugen in zijn afzondering."

"Vanuit wijze overwegingen maakt hij gebruik van geneesmiddelen en medische voorzieningen voor de zieken — slechts om pijn en ziekten kwijt te raken en om zijn gezondheid te behouden." M002

Over de 4 soorten van moraliteit, geeft Vis.M. 1 een gedetailleerde uiteenzetting.

Ontdek meer

De volgende verwijzingen betreffen geen morele regels, maar deze verwijzingen zijn gemaakt om een relatie te zien m.b.t. de gerelateerde Pali termen. Deze verschijnen namelijk vaker in verscheidene lijsten.

De termen van de nummers 1-4 komen bijvoorbeeld voor in A04-013, A04-014 en D22 en hebben betrekking op meerdere meditatie onderwerpen. De nummers 5-7 staan respectievelijk voor 'inspanning', 'zuiverheid/zuivering', 'elementen van de inspanning voor zuiverheid'. Volg de links voor meer info.

1. samvara
2. pahana
3. bhavana
4. anurakkana
5. padhana
6. parisuddhi
7. parisuddhi padhaniyanga