Gewedijver en geschillen

Kalahavivada Sutta

De oorzaken van boosheid en gehechtheid.

Noot[1]

862. Vragensteller: Van waar ontstaat gewedijver en geschillen, geweeklaag (parideva) en verdriet (soka), samen met zelfzucht, arrogantie (mana), zelfverheffingswaan (atimana) en kwaadsprekerij? Kunt u mij uitleggen waar dit vandaan komt? Vertelt u mij dit alstublieft.

863. De Boeddha: Uit hetgeen wat voor bemind (piya) wordt gehouden ontstaat gewedijver en geschillen, geweeklaag en verdriet, samen met zelfzucht, arrogantie, zelfverheffingswaan en kwaadsprekerij. Gewedijver en geschillen houden verband met zelfzucht. En wanneer gewedijver ontstaat, daar is kwaadsprekerij.

864. Vragensteller: Wat is de bron (nidana) van wat wordt bemind in de wereld, wat is de hebzucht (lobha) die in de wereld aangetroffen wordt? Wat is de bron van de hoop en de vervulling (van die hoop) voor een mens met betrekking tot de toekomst?

865. De Boeddha: Verlangen (chanda) is de bron van wat wordt bemind in de wereld, en de hebzucht (lobha) die in de wereld wordt aangetroffen. Hieruit ontstaat hoop en de vervulling voor een mens met betrekking tot de toekomst.

866. Vragensteller: Wat is de bron van verlangen in de wereld, waar komen oordelen (vinicchaya) vandaan, woede (kodha), liegen (musavada), verwarring (kathamkatha) en alle andere (slechte) mentale staten waar de asceet (de Boeddha) over spreekt?

867. De Boeddha: Het aangename en het onaangename zijn in de wereld onderwerp van gesprek. Afhankelijk hiervan ontstaat verlangen. En nadat hij bestaan en niet bestaan[2] in het vormelijke (rupa) heeft gezien, komt een persoon tot oordelen in de wereld[3].

868. En daar is woede, daar zijn leugens en verwardheid wanneer deze twee (aangenaam en onaangenaam aan de basis) bestaan. Iemand die onzeker is zou zich moeten trainen in het Pad van ware kennis om te kunnen begrijpen waar de asceet over spreekt.

869. Vragensteller: Wat is de bron van het aangename en het onaangename in de wereld? Wat moet er ontbreken om deze niet te laten ontstaan? Wat is de betekenis van 'niet bestaan' en 'bestaan'? Vertelt u mij wat hiervan de bron is.

870. De Boeddha: Met contact (phassa) als bron is er het aangename en het onaangename. Zonder het bestaan van contact bestaan deze niet. Dat ding wat 'niet bestaan' en 'bestaan' is, daarvan zeg ik (ook) dat het datgeen als bron heeft.

871. Vragensteller: Wat is de bron van contact in de wereld? Waar komt het vastgrijpen van dingen vandaan? Met het niet bestaan van wat, is er geen bezitterigheid? Met het verdwijnen van wat, is er geen contact?

872. De Boeddha: Geest en lichaam (nama rupa) zijn afhankelijk van contact (phassa). Verlangens zijn de bron van bezitterigheid. Wanneer er geen verlangens (iccha) zijn, is er geen bezitterigheid (mamatta). Met de verdwijning van het lichamelijke (rupa) wordt er geen contact meer gemaakt.

873. Vragensteller: Welke staat moet iemand hebben bereikt wil het lichamelijke (rupa) verdwijnen? En hoe verdwijnt geluk (sukha) en lijden (dukkha)? Vertel mij hoe het verdwijnt. Mijn geest zegt me dat wij dit zouden moeten weten.

874. De Boeddha: Zijn waarneming is niet de gewone soort, noch is zijn waarneming abnormaal[4], hij is ook niet zonder waarneming, noch is zijn waarneming (van materie (rupa)) opgeschort. Voor zo iemand houdt materie op. Waarneming[5] is inderdaad de bron van alle basis obstakels (papañca).

875. Vragensteller: U heeft ons alles uitgelegd wat u is gevraagd. Wij willen u graag nog iets vragen. Zeggen alle wijze mannen dat dit de hoogste zuiverheid is die een yakkha hier kan bereiken? Of zeggen ze dat er nog een hoger doel is?

876. De Boeddha: Er zijn wijze mannen die zeggen dat dit de hoogste zuiverheid is die een yakkha hier kan bereiken. En dan zijn er sommigen die zichzelf bekwaam noemen, die spreken van een geval waarin niets overblijft (anupadi sesa nibbana).

877. Wetende dat deze theoretici afhankelijk (nissito) zijn (van hun meningen), onderzoekt de wijze dit. Omdat hij dit goed begrijpt en vrij is (van theorieën) (anissito) zal hij met niemand in discussie gaan. De wijze gaat geen enkel bestaan meer binnen[6].

Eindnoten

[1] Volgens de traditie vond deze toespraak plaats tijdens de tot bijna oorlog komende stammen van de Sakya's en de Koliya's toen er onenigheid ontstond over het water van de rivier de Rohini. (Evenals Snp4-15)

Meer over het incident tussen de Sakya's en de Koliya's lees je op de pagina Wereldvrede.

[2] Hoewel het hier naar gelieve nog in een andere context kan worden gezien, kan dit ook worden gezien als een indirecte verwijzing naar de twee extreme leerstellingen, sassata ditthi en uccheda ditthi, die extreme opvattingen impliceren. Dit zal ook blijken wanneer de Boeddha de toespraak afsluit.

[3] Zo ontstaat persoonlijke visie.

[4] Nid: Hij is noch krankzinnig, noch geestelijk gestoord.

[5] Hier mag je ook lezen: onafhankelijk van waarneming, gevoel en bewustzijn.

[6] Het einde van wedergeboorte is bereikt. Hij is volkomen vrij en daarom raakt hij nergens meer in betrokken.

Document info
RegID Snp4-11
Bijgewerkt 27 juli 2024 09:22:24
Auteur Peter van LoosbroekAnanda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen