De eerwaarde Lakuntaka Bhaddiya — Mentaal zo stabiel als een grote rots

Terwijl hij in het Jetavana Klooster verbleef, sprak de Boeddha dit vers, verwijzende naar de eerwaarde Bhaddiya.

Bhaddiya was een van de monniken die in het Jetavana klooster verbleven. Vanwege zijn kleine gestalte stond hij bij andere monniken bekend als Lakuntaka (de dwerg) Bhaddiya. Hij was erg goedaardig. Zelfs als jonge monniken hem plaagden door hem vaak aan zijn neus of oor te trekken, of door hem op zijn hoofd te aaien. Heel vaak zeiden ze gekscherend: "Oom, hoe gaat het? Ben je gelukkig, of verveel je jezelf hier als monnik?", etc. Lakuntaka Bhaddiya nam nooit wraak of misbruikte dergelijke situaties niet. In zijn hart werd hij nooit boos op hen.

Toen de Boeddha werd verteld over het geduld van Lakuntaka Bhaddiya, zei hij: "Een arahat verliest nooit zijn geduld, hij heeft geen behoefte om slecht te spreken of slecht over anderen te denken. Hij is als een berg van massief gesteente. Zoals een massief gesteente onwankelbaar is, zo wordt een arahat niet verstoord door minachting of lof."

Uitleg vertaling vers 81

Commentaar

lokiya dhamma: 'Wereldse toestanden'; 'wereldse omstandigheden'; 'wereldse staten'.

Acht toestanden worden met name genoemd als 'wisselvalligheden' omdat ze steeds veranderen en paarsgewijs steeds 'afwijken' (vipatti) naar de tegenstelling, vandaar de naam Lokavipatti Sutta A08-006.

ninda pasamsasu: 'Zowel bij blaam als bij lof'.

In de Anguttara Nikaya zijn verzen door de commentatoren achteraan de toespraken toegevoegd. In A08-006 zijn dat de volgende gedeelten die ook hier te herkennen zijn aan de speciale opmaak:

Dit zijn de acht toestanden, de tegenstellingen, die mensen raken: 1. winst (labha) en 2. verlies (alabha); 3. roem (yasa) en 4. afkeuring (ayasa); 5. lof (pasamsa) en 6. blaam (ninda); 7. geluk (sukha) en 8. pijn (dukkha).

Deze acht worden beschreven als de acht wisselvalligheden van het leven (attha loka dhamma). Het zijn toestanden, dingen (dhamma). Het zijn 'wisselvalligheden' omdat deze toestanden — zoals alle dingen in het leven — instabiel zijn, veranderlijk zijn en hun tegenstelling daarom een realistische mogelijkheid is.

De gewone mensen worden in beslag genomen door deze wisselvalligheden vanwege hun vastgrijpen. Maar de wijzen blijven er ongeroerd door. Dat is omdat de wijzen zich voortdurend gewaar (vijañana) zijn van de veranderende natuur van dingen, van fenomenen, van de gehele wereld. Zij blijven door deze toestanden onbewogen. In vers (Dhp081) van de Dhammapada wordt deze mentale stabiliteit vergeleken met een grote rots die onbewogen blijft door de wind. Het gewaarzijn van de wijzen en hun onbewogen geest, in het licht van dergelijke wisselvalligheden, wordt als volgt weergegeven:

Een wijs persoon beschouwd de wisselvalligheden van de wereld zorgvuldig en begrijpt dat deze onderhevig zijn aan schommelingen. Zijn geest blijft onbewogen en raakt niet in beslag genomen door voorspoed of door de dingen waar hij een voorkeur voor heeft. En ook bij tegenspoed of door de dingen waar hij een afkeer voor heeft, blijft hij onbewogen en raakt er niet door in beslag genomen. Het is deze herkenning, dit begrip van vergankelijkheid (anicca) dat hem helpt zijn kalmte te bewaren.

Extra aanbevelingen