Dhammapada hoofdstuk 8 — Duizenden

Uitdrukkingen die gevuld zijn met duizenden nietsbetekenende woorden zijn waardeloos. Maar één enkel betekenisvol woord is veel waardevoller, want als iemand het hoort, wordt men rustig.

Gedichten die gevuld zijn met duizenden nietsbetekenende verzen zijn waardeloos. Maar één enkel betekenisvol vers is veel waardevoller, want als iemand het hoort, wordt men rustig.

Iemand kan honderd verzen reciteren die gevuld zijn met nietsbetekenende woorden. Maar als iemand één enkel betekenisvol vers reciteert waarin ware wijsheid schuilt, dan is dat veel waardevoller en edeler.

Iemand kan duizend mensen in duizend slagvelden overwinnen. Maar de persoon die slechts één persoon overwint, namelijk zichzelf, is de allergrootste overwinnaar. Dit, omdat het hier het overwinnen van iemands eigen onwetendheid betreft.

Zelfoverwinning is groter dan de overwinning op anderen. De victorie van iemand die zichzelf overwint, kan niet in verslagenheid omkeren. Hij blijft altijd een zelfbeheerst persoon die altijd gedisciplineerd leeft.

Zulk een overwinning kan zelfs niet in verslagenheid worden omgekeerd, door een deva, een gandhabba, Mara of Brahma. Deze overwinning kan door geen enkel ander wezen ongedaan gemaakt worden.

Iemand kan elke maand offers brengen, honderd jaren lang, maar de eerbied die getoond wordt aan een mentaal ontwikkeld persoon, al is het slechts een moment, is veel edeler dan de offergaven die honderd jaren lang verricht worden.

Iemand kan honderd jaren lang het vuur-aanbidding ritueel uitvoeren, maar de eerbied die getoond wordt aan een mentaal ontwikkeld persoon, al is het slechts een moment, is veel edeler dan de vuuraanbiddingen die honderd jaren lang verricht worden.

Een individu die in deze wereld op zoek is naar verdiensten, kan tijdens religieuze activiteiten aalmoezen en offergaven geven of gebeden opzeggen. Of die persoon kan zich een jaar lang toewijden aan uitvoerige offeranden. Maar de verdiensten van al die activiteiten bij elkaar genomen, is zelfs geen vierde deel van de verdiensten die men ontvangt door het tonen van eerbied aan hem die recht door zee is, die zonder omwegen is — de arahat.

Als mensen een manier van leven leiden waarin men constant diegene eert en respecteert die ontwikkeld zijn en tot volledige wasdom zijn gekomen, dan gaat de kwaliteit van hun leven er op vier manieren op vooruit. Hun levensspanne verruimt. Hun uiterlijk wordt helderder. Goede gezondheid en hun geluk vermeerderen. Hun kracht en weerstandsvermogen nemen toe.

Eén enkele levensdag die als een deugdzaam en meditatief mens is geleefd, is veel beter dan het leven van honderd jaren van een mens die verstoken is van deugdzaamheid en meditatie.

Eén enkele levensdag van een wijs mens die gewaar is van realiteit, is veel beter dan het leven van honderd jaren van een mens die verstoken is van wijsheid en inzicht.

Eén enkele levensdag van een wijs mens die in staat is (spirituele) inspanning te cultiveren, is veel beter dan het leven van honderd jaren van een mens die lui is en geen initiatief toont.

De ervaring van één enkele levensdag in het leven van iemand die het ontstaan en verdwijnen van dingen waarneemt, is edeler en verhevener dan een leven van honderd jaren van iemand die het ontstaan en verdwijnen van dingen niet waarneemt.

Eén enkele levensdag van een mens die het doodloze ziet, is veel beter dan het leven van honderd jaren van een mens die die staat niet ziet.

Eén enkele levensdag van een wijs mens die de Edele Leer ziet, is veel beter dan het leven van honderd jaren van een mens die de Verheven Leer niet ziet.