De manier van het pad
Een klein woord met een grote en diepe betekenis.
Inhoudsopgave
Voorbeeld pathway scheefgegroeide bomen
Voorbeeld pathway karrewiel sporen
Voorbeeld pathway ongezonde levensstijl
Voorbeeld pathway vaardigheden inslijten
Voorbeeld pathway fysieke, verbale en mentale acties
Voorbeeld pathway boeddhistische training
Inleiding
'Pathway' is een klein woord met een grote en diepe betekenis die er door STI aan wordt gegeven.
Het Engelse woord pathway kan 'pad', 'voetpad', 'weg' etc. betekenen, maar ook 'de manier van het pad'. En deze laatste betekenis geeft 'pathway' in onze betekenis van het woord, het mooist weer. Het staat voor 'de manier van het pad waarop iemand dat begaat'. Je zou ook kunnen zeggen: 'de weg van het pad' of 'de methode van het pad'.
Het gaat om de conditionering van een toestand. In de natuur ontstaan dingen op een natuurlijke manier, als een aanpassing op toestanden. Bomen waarin geen bewustzijn is maar wel leven, passen zich aan situaties aan. Ook de ontwikkeling van dieren is een aanpassing aan de hand van omstandigheden. Zo evolueren ze. Ons lichaam past zich ook aan, vooral a.d.h.v. ons gedrag zoals de dingen die we eten. Zo is bijvoorbeeld diabetes type 2 niet een ziekte, maar een aanpassing van het lichaam aan wat we eten.
En ook binnen het mentale gebied vindt er continue een aanpassing plaats aan wat we doen, zeggen en denken. De manier, de 'pathway', die we zelf hanteren, kan zowel een goede als een verkeerde lading hebben. Welke 'lading' het heeft, is volledig gefundeerd op het feit of we wel of niet aandachtig (sati) zijn. Waarom is dat zo? Indachtigheid is het kardinale startpunt voor alle goede dingen. Het is de eerste factor van verlichting (bojjhanga).
Het is belangrijk te begrijpen dat dingen ontstaan a.d.h.v. omstandigheden. Dat er sprake van een aanpassing is en hoe dingen zodoende 'gaan bestaan' of 'in het bestaan komen'. Dit gaat van de 'wereld van bomen' tot aan onze eigen wereld.
Voorbeeld pathway gras pad
Wanneer je een keer over gras loopt, worden er enkele grassprietjes platgedrukt. Binnen enkele uren herstellen ze zich weer naar hun oorspronkelijke stand. Echter, als er door meer mensen en herhaaldelijk over dezelfde plek gelopen wordt, ontstaat er na verloop van tijd, beetje bij beetje een pad. Het wordt een 'pathway'.

Voorbeeld pathway scheefgegroeide bomen
Dingen kunnen langzaamaan tot stand komen. Stel dat er een rij bomen is die aan de zijkant zijn blootgesteld aan de westenwind. Al vanaf het begin dat de bomen geplant waren, hebben ze die zijwind te verduren gekregen. De eerste paar windvlagen hebben weinig of geen effect gehad. Maar elke keer wanneer de westenwind ook maar iets de kop op steekt, draagt dit bij aan het scheefgroeien van de bomen. Ook al is het telkens heel minimaal. Het wordt een 'pathway'.

Door het herhaaldelijk blootgesteld zijn aan de westenwind, gaan bomen scheef groeien. Zie pathway.
Ondanks dat de bomen aan de linkerkant op de afbeelding de meeste wind hebben opgevangen, staan deze bomen toch recht. Maar dit is omdat het eiken zijn. De bomen aan de rechterkant die schuin staan, zijn platanen. De wind heeft dus op de verschillende soorten bomen een verschillende invloed. De ene bomensoort is namelijk beter 'gegrondvest' dan de andere bomensoort. Bij mensen is dat ook zo: de mens die niet goed in de Dhamma gegrondvest is, gaat 'scheef groeien', die is eerder te beïnvloeden (asava). Maar de mens die goed gegrondvest is in de Dhamma, blijft 'recht staan'.
Het scheefgroeien gaat beetje bij beetje ontstaan. Naar gelang de jaren verstrijken komen de bomen, hoewel het niet opvalt, er steeds een heel klein beetje schever bij te staan. Dit scheefgroeien gebeurde afhankelijk (nissito) van een toestand, een conditie, een voorwaarde (paccaya): de westenwind. Zo komt het scheefgroeien beetje bij beetje 'in het bestaan' (bhava). Het is zo 'geconditioneerd' door de westenwind die in dit voorbeeld de 'pathway' is. Als de conditie (westenwind) er niet zou zijn geweest, zouden de bomen a.d.h.v. die conditie niet scheefgroeien.
Wanneer dit er is, ontstaat dat. Wanneer dit er niet is, kan dat niet ontstaan. Iets kan alleen ontstaan uit iets anders als er een afhankelijkheid is. Wanneer die afhankelijkheid van iets er niet is, kan daar niets uit ontstaan.
Voorbeeld pathway karrewiel sporen
Bij de stadspoort van Rajagaha, het tegenwoordige Rajgir in India, rolden de karrewielen steeds precies over hetzelfde spoor naar de oude stad. Door de vele herhalingen van hetzelfde 'gedrag' honderden jaren lang, zijn diepe sporen ingesleten, ondanks het harde rotsgesteente. Het is een 'pathway' geworden. Dit is tegenwoordig een monument genaamd Chariot Wheel Tracks.

Karrewielen hebben diepe sporen ingesleten. Zie pathway.
Voorbeeld pathway ongezonde levensstijl
Als we geen acht slaan op de manier zoals we leven, is dat een 'pathway' waardoor we steeds ongezonder worden. Door bijvoorbeeld veel te veel koolhydraten en bewerkt voedsel te eten, leidt dit tot ontstekingen. De lever gaat dan cholesterol aanmaken omdat die ontstekingen moeten worden 'gerepareerd'. Het is niet dat cholesterol slecht is zoals vaak onterecht wordt beweerd. Het lichaam functioneert niet willekeurig, maar het past zich aan aan ons gedrag, aan de verkeerde voeding. Echter, deze cholesterol veroorzaakt 'plak' in de bloedvaten. Als doorgegaan wordt met de verkeerde voeding, hoopt de plak zich in de bloedvaten op. Het gaan propjes vormen die tot verstoppingen kunnen leiden en er een hoge bloeddruk kan ontstaan. Maar dit is niet de schuld van cholesterol. De opgehoopte plak (ook wel 'kalk' genoemd) in de bloedvaten kan leiden tot een hart- of herseninfarct. Een ongezonde levensstijl kan ook voor gewichtstoename zorgen, voor diabetes type 2 en allerlei andere nare aandoeningen. De levensstijl wordt een 'pathway'. Als deze omgezet wordt in een gezonde levensstijl, wordt daarmee de voorwaarde (paccaya) voor een ongezonde levensstijl en nare aandoeningen verwijderd.
Wanneer dit er is, ontstaat dat. Wanneer dit er niet is, kan dat niet ontstaan. Iets kan alleen ontstaan uit iets anders als er een afhankelijkheid is. Wanneer die afhankelijkheid van iets er niet is, kan daar niets uit ontstaan.
Meer weten over gezonde voeding? Ga dan eens naar de sectie Gezondheid en mindfulness.
Voorbeeld pathway vaardigheden inslijten
Of het nu voor je werk is waarvoor een vaardigheid vereist is, een hobby, een oosterse krijgskunst waar technieken ingesleten moeten worden of andere zaken waarbij vaardigheid van belang is. Bij al die zaken is het aanleren, het inslijten van die vaardigheden nodig. Hierdoor ontstaat niet alleen de vaardigheid van het lichaam, maar vooral ook de vaardigheid van de geest (citta paguññata). Doordat de geest vaardiger wordt, kan hij zich steeds beter aanpassen (citta kammaññata). Omdat hij zich kan aanpassen, kan hij meeveranderen op de stroom van het dynamische leven. De geest die niet wil meeveranderen zal moeilijkheden ondervinden.
In het domein van mentale ontwikkeling is de ontwikkeling van de geest het belangrijkst omdat de geest 'de voorloper' (pubbangama) van alle dingen is. Het wordt een 'pathway'
Het inslijten gebeurd door handelingen (of acties van de geest) vaak te herhalen. Zo wordt het een 'gewoonte'. Door de herhalingen wordt in dit geval het goede geconditioneerd. Een goede conditionering is nodig om tot een betere, gunstigere of idealere toestand te komen.
Zo kunnen ook herhalingen van verkeerde handelingen of acties worden ingesleten. Dan gaat het een heel andere richting op. Op zowel het fysieke als op het mentale gebied.
Voorbeeld pathway fysieke, verbale en mentale acties
Met onze fysieke, verbale en mentale acties, voltrekt het in principe op dezelfde wijze als bij de hiervoor getoonde voorbeelden. De manier, de 'pathway', kan zowel een goede als een verkeerde 'lading' hebben. Op het gebied van mentale ontwikkeling (bhavana) wordt de soort 'lading' vooral bepaald door de mate waarin we indachtig (sati) zijn. Aandacht (avajjana) is namelijk de eerste fase in het proces van bewustzijn oftewel de cognitieve opeenvolgingen. Omdat aandacht voor de verruiming van begrip zorgt, heeft het niet alleen betrekking op de mentale, maar ook op de lichamelijke kant. Bij meer begrip is er een betere kennis waardoor we bijvoorbeeld een gezondere levensstijl aanwenden en gezonder gaan eten of meer gaan bewegen. Het zou goed zijn als dit de 'pathway' wordt.
Ook al zijn we erg indachtig (sati), dan lopen dingen nog niet altijd meteen als vanzelf goed. Alles heeft tijd en rijping nodig. Maar als we niet indachtig zijn, lopen dingen wel altijd als vanzelf verkeerd. Om alles goed te laten verlopen, is moeilijk. Om alles verkeerd te laten verlopen, is ontzettend makkelijk.
Voorbeeld pathway boeddhistische training
De boeddhistische drievoudige training (tividha sikkha) bestaat uit de 3 divisies of groepen van het Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga): moraliteit (sila), concentratie (samadhi) en wijsheid (pañña). Een afzonderlijke divisie kan niet ontwikkeld worden zonder de andere divisies. Om te ontwikkelen zijn er toestanden, condities nodig. De divisies, en dus ook alle factoren van het Achtvoudige Pad, zijn condities (daarom is het Pad van werelds (lokiya) niveau). Maar uiteindelijk, bij de voltooiing van het Pad, als alle Pad-factoren ontwikkeld zijn, is er geen enkele conditie meer nodig. Dat is omdat het Pad dan haar functie heeft vervuld en het doel bereikt is.
Zo is er het verkeerde pad en het goede pad. Het verkeerde pad is het pad van Mara, het goede pad is het pad van de Boeddha. Zowel het verkeerde als het goede pad zijn elk een 'pathway'. Het is maar net welk pad je aanwend, naar welk pad je je oren laat hangen.
Het is de toegeeflijkheid aan verlangens (kamacchanda) waarmee je 'lading' geeft aan het pad van Mara. Door deze te verzaken (nekkhamma) geef je 'lading' aan het pad van de Boeddha.
Door het pad van de Boeddha te volgen, zal er een moment komen dat er geen enkele toestand meer is waardoor je jezelf laat conditioneren. Want het pad van de grote Leraar leidt niet naar het geconditioneerde (sankhata), maar naar het ongeconditioneerde (asankhata), Nibbana. En daarom is er bij de verwerkelijking van het doel, geen conditie meer nodig, ook niet een Achtvoudig Pad dat werelds (lokiya) is. Nibbana. Nu is er geen 'pathway' meer nodig. Aho sukham!
Wanneer dit er is, ontstaat dat. Wanneer dit er niet is, kan dat niet ontstaan. Iets kan alleen ontstaan uit iets anders als er een afhankelijkheid is. Wanneer die afhankelijkheid van iets er niet is, kan daar niets uit ontstaan.
Uit de Dhammapada:
079. Gelukkig is hij die de Dhamma indrinkt, met een hart dat zuiver en rustig is. Zo'n wijze verheugt zich steeds in de Dhamma welke door de edelen van geest verklaard is.
dhammapiti sukham seti vippasannena cetasa ariyappavedite dhamme sada ramati pandito

RegID | INdDObJ8RRiyQ1m |
---|---|
Bijgewerkt | 13 oktober 2024 23:22:51 |
Auteur | Peter van Loosbroek — Ananda |
Locatie | www.sleuteltotinzicht.nl |
Copyright | Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm |
Overig | Geen |