De drievoudige training
Tividha sikkha
De boeddhistische drievoudige training is de beoefening van de drie divisies of groepen van het Edel Achtvoudige Pad.
Inhoudsopgave
Moraliteit, concentratie, wijsheid, en bevrijding
'Drievoudige training'.
De boeddhistische drievoudige training is de beoefening van de drie divisies of groepen van het Edel Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga): moraliteit (sila), wijsheid (pañña), en concentratie (samadhi). De training in louter moraliteit is niet afdoende voor de verwerving van inzicht. Aanvankelijk vormt het slechts de werkvloer. Dit is waarom de divisies van het Pad vaak in deze volgorde worden opgesomd.
Alles in de Dhamma draait om de ontwikkeling van begrip. Dit benadrukte de Boeddha al vanaf zijn eerste toespraak (S56-011).
Moraliteit, concentratie, wijsheid, en bevrijding
Hier geeft de Boeddha aan dat de drie groepen van het Edel Achtvoudige Pad elkaar ondersteunen en leiden tot wijsheid. Uiteindelijk is het wijsheid dat leidt tot de bevrijding van de bezoedelingen hetgeen de volledige bevrijding impliceert.
Dezelfde uitspraak heeft hij (in D16) op meerdere plaatsen gedaan dan alleen op de Gierenpiek[1].
1.12. En toen predikte de Gezegende, terwijl hij op de Gierenpiek (Gijjhakuta) verbleef, een goed opgebouwde toespraak (anupubbi katha): "Dit is moraliteit, dit is concentratie, dit is wijsheid, dit is bevrijding[2]. Concentratie[3], monniken, die ondersteund wordt door deugdzaamheid brengt veel vruchten voort, veel zegening. De geest, die ondersteund wordt door wijsheid, is volledig en geheel bevrijd van alle bezoedelingen (asava's), namelijk: de bezoedeling van zintuiglijkheid (kamasava), de bezoedeling van worden (bhavasava), de bezoedeling van meningen (ditthasava) en de bezoedeling van onwetendheid (avijjasava)."
D16 — Maha Parinibbana Sutta — Het grote heengaan
De vier Edele Waarheden
Hier geeft de Boeddha te kennen dat het begrijpen van de vier Edele Waarheden tot het ophouden van wedergeboorte leidt.
2.2. Toen sprak de Gezegende de monniken toe met de volgende woorden: "Monniken, het is vanwege het niet begrijpen, het niet doorzien (pativedha) van de vier Edele Waarheden (cattari ariya sacca), dat ik, zowel als jullie, voor lange tijd hebben rondgedoold in de cyclus van geboorte en dood (samsara). Welke zijn deze vier? Vanwege het niet begrijpen van de Edele Waarheid van lijden (dukkha) hebben wij voor lange tijd rondgedoold in de cyclus van geboorte en dood; vanwege het niet begrijpen van de Edele Waarheid van de oorzaak (samudaya) van lijden (...); vanwege het niet begrijpen van de Edele Waarheid van de opheffing (nirodha) van Lijden (...); en vanwege het niet begrijpen van de Edele Waarheid van het Pad (magga) dat leidt tot de opheffing van lijden hebben wij voor lange tijd rondgedoold in de cyclus van geboorte en dood. Maar nu, monniken, is vanwege het begrijpen, het doorzien van dezelfde Edele Waarheid van lijden, van de oorzaak van lijden, van de opheffing van lijden en van het Pad dat leidt tot de opheffing van lijden — de hunkering naar worden (bhava tanha) afgekapt, vernietigd is datgene dat naar worden leidt, en is er geen wedergeboorte meer."
D16 — Maha Parinibbana Sutta — Het grote heengaan
Begrijpen en doorgronden
Hier wijst de Boeddha erop dat alles draait om het begrijpen en het doorgronden (pativedha) van bovengenoemde. Het realiseren van bevrijding is dus niet enkel en alleen op een kussentje zitten. Juist begrip (samma ditthi) is de eerste factor van het Edel Achtvoudige Pad. Juist begrip is in eerste instantie nodig om de training in gang te zetten. In een later stadium ontwikkelt het zich naar een hoger niveau (lokuttara samma ditthi).
4.2. En de Gezegende sprak de monniken toe met de woorden: "Monniken, het is door het niet begrijpen, door het niet doorgronden (pativedha) van vier dingen dat ik, zowel als jullie, zo lang rondzwierven in deze cyclus van geboorte en dood (samsara). Welke zijn deze vier dingen? Door het niet begrijpen en het niet doorgronden van de edele deugdzaamheid, door het niet begrijpen en het niet doorgronden van de edele concentratie, door het niet begrijpen en het niet doorgronden van de edele wijsheid en door het niet begrijpen en het niet doorgronden van de edele bevrijding[4]. Maar, monniken, nu deze vier begrepen en doorgrond zijn, is daarmee de hunkering naar bestaan afgekapt, vernietigd is datgene dat naar vernieuwing van worden leidt, en er is geen opnieuw worden meer."
D16 — Maha Parinibbana Sutta — Het grote heengaan
Eindnoten
[1] Dezelfde tekst komt o.a. ook voor in A04-001.
[2] 'Moraliteit', 'concentratie' en 'wijsheid' verwijst naar de drievoudige training (tividha sikkha) van het Edel Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga) en 'bevrijding' (vimutti) naar het resultaat ervan.
[3] Met 'concentratie' wordt hier de mentale training bedoeld, d.w.z. de De groep van concentratie van het Achtvoudige Pad.
[4] 'De edele moraliteit', 'de edele concentratie' en 'de edele wijsheid' verwijst naar de drie groepen (divisies) van het Edel Achtvoudige Pad (ariya atthangika magga) en 'de edele bevrijding' naar het resultaat ervan (vimutti).
| RegID | pqWROY6nwEbW0cV |
|---|---|
| Bijgewerkt | 22 april 2025 09:02:09 |
| Auteur | Peter van Loosbroek — Ananda |
| Locatie | www.sleuteltotinzicht.nl |
| Copyright | Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm |
| Overig | Geen |