Inleiding bij het hart van de auteur
Een eerste blik in het hart van een boeddhistisch leraar.
Inhoudsopgave
Gewone mensen zouden er een trauma aan overhouden
Niet vanwege mij
Vanuit boeddhistisch perspectief gezien is het ongepast om jezelf 'voorop' te stellen of jezelf zo belangrijk te vinden. Want alles in het boeddhisme draait juist om het overwinnen van 'het zelf', 'het ego'. Daarom heb ik er vele jaren van afgezien om mijn eigen ervaringen op de website te plaatsen. Want het gaat helemaal niet om mij, maar om de Dhamma, de boeddhistische Leer.
Echter, de ervaringen die ik aan den lijven ondervonden heb, tekenden uitermate essentiële gebeurtenissen die de kern van de Dhamma weerspiegelen. We zien dit ook bij talrijke gebeurtenissen die voor de Boeddha de aanleiding waren om de verzen van de Dhammapada te uitten. Die gebeurtenissen vind je op Uitgewerkte detailpagina's van de Dhammapada. Dus waarom zou het dan verkeerd zijn wanneer ik 'mijn' ervaringen weergeef? Hier gaat het niet om een sentimenteel gedoe. En kwalijk zou het zijn wanneer ik mijn persoonlijke kijk op de Dhamma weergeef en er dingen bij verzin. Iedereen die de Dhamma ziet en STI kent, weet dat ik zeer zorgvuldig de Dhamma weergeef zoals dit door de Boeddha is onderwezen. Je mag van mij aannemen dat in Het hart van deze discipel van de Boeddha, niets van 'mij', niets van 'mijn', niets van 'ik' is overgebleven.
Rechtvaardigheid en mededogen
Het Pali woord Dhamma staat niet alleen voor 'de Leer', maar o.a. ook voor rechtvaardigheid, en dat is er heel veel in de wereld. De onderliggende motivatie om mijn ervaringen te delen, is zeker niet dat ik mezelf 'zielig' vind. Mensen gaan vaak naar praatgroepen waar ze tegen elkaar kunnen zeggen dat ze niet de enige zijn. Zulk een sentimentele weg is beslist niet de boeddhistische weg! Mijn motivatie om mijn ervaringen te delen, is om mensen vanuit mijn eigen praktische ervaring in de eerste plaats voorbeelden te geven van onrechtvaardigheid. En in de tweede plaats dat het belangrijk is om die onrechtvaardigheid met wijsheid te doorzien en dat je het daardoor te boven kunt komen. Ik laat het zien vanuit een praktische ervaring met een soort van begrip waar elke boeddhist naar zou moeten streven: het juiste begrip (samma ditthi) dat de inleidende voorwaarde is voor bevrijding (vimutti) van lijden (dukkha).
Het te boven komen van onrechtvaardigheid begint echter bij jezelf. De mens is belast met een grote taak: jezelf bevrijden van alle ballast, van lijden. Maar zonder eerlijk naar jezelf te kijken gaat dat niet lukken. Ook hier speelt eerlijkheid en oprechtheid een cruciale rol.
Mijn motivatie om de Dhamma te verspreiden — de woorden van mijn Leraar — is een groot mededogen (karuna) en om slechts een voorbeeld te zijn. Misschien is de tijd dat de Boeddha leefde voor sommigen te ver weg, maar het werkt nog altijd exact op dezelfde manier. De Dhamma verandert niet door het verstrijken van de tijd.
Indachtigheid
Mensen die onrechtvaardig zijn zien de Dhamma niet en richten schade aan, bij anderen en bij zichzelf. Want de interne- en de externe wereld verschillen niet zoveel van elkaar. Als je jezelf traint in indachtigheid, eerlijk jezelf onder de loep neemt, zul je geleidelijk aan 'de dingen gaan zien zoals ze werkelijk zijn'. Dan ontstaat er begrip, inzicht, wijsheid. Dan kun je jezelf en de wereld waarin we leven echt begrijpen. En dat heeft alles te maken met rechtvaardigheid, met Dhamma. Hoe rechtvaardiger je bent, hoe beter je voor jezelf zult zorgen en voor jezelf zult opkomen. Pas dan kun je ook iets betekenen voor anderen. Rechtvaardigheid of oprechtheid van de geest (ujukata) is een morele staat van de geest. Op die manier verlaat je 'een onrechtvaardige wereld', zoals een slang haar oude versleten huid van zich afschudt en daar nooit, nooit meer in terugkeert. Mensen begrijpen vaak niet dat lijden een functie heeft, maar dit is er een voorbeeld van.
Geconditioneerdheid
Hoewel mijn optekeningen onrechtvaardigheid benadrukken, hebben zich ook spraakmakende gebeurtenissen in mijn leven voorgedaan die de geconditioneerdheid van mensen opvallend deden oplichten. Conditionering is eveneens een cruciaal kerngegeven binnen de Dhamma. Dergelijke gebeurtenissen hadden evenzo goed ook vaak een grappige kant. Een goed gevoel voor humor is overigens ook erg belangrijk tijdens je mentale ontwikkeling. Het komt allemaal aan bod.
Zelfvertrouwen
En dan is er natuurlijk ook nog zelfvertrouwen wat ontwikkeld wordt door juist begrijp (samma ditthi). Gelukkig ben ik vaak 'voor de leeuwen gegooid' waarbij zelfvertrouwen essentieel was en/of ik dankzij die situaties juist mijn zelfvertrouwen verder deed ontwikkelen. Van de dingen in je leven kun je veel leren. Maar als je niet aandachtig bent, kun je niet openstaan voor wat er is, en dan kun je eenvoudigweg niet leren. Wanneer je aandacht schenkt aan wat er is, ontken je niet, vlucht je niet. Lijden heeft een functie, nameljk om te leren. Daarom is weg er niet omheen, maar er doorheen.
Gewone mensen zouden er een trauma aan overhouden
Ik heb situaties gekend waarvan ik met zekerheid kan zeggen dat de meeste mensen hierbij een ernstig trauma zouden zijn opgelopen... Dan wordt er vaak naar alcohol, drugs, geest verdovende medicijnen etc. gegrepen. Dat heb ik nooit gedaan, want dat is vluchten voor de realiteit, daar wordt je niet sterker en niet wijzer van, maar zwakker. Wees dapper en sterk. Wijsheid is het meest krachtige wapen dat alles overwint. Ik heb altijd de realiteit recht in de ogen gekeken. Dat is Dhamma, dat is de weg naar volwassenheid (gotrabhu). Want de weg is er niet omheen, maar er doorheen.
Veel liefs,
Peter van Loosbroek — Ananda. Auteur van sleuteltotinzicht.nl