De Boeddha — Een open Leraar die aanspoort tot diepgaand onderzoek

Alles in blindelings vertrouwen aan te nemen is niet de spirit van het boeddhisme. Het geloof van een boeddhist is gebaseerd op begrip. Want voor verlichting is een diep begrip nodig, geen loze beloftes. Daarom spoorde de Boeddha altijd aan op een diepgaand onderzoek.

Een open Leraar die aanspoort tot diepgaand onderzoek

De Boeddha stond afkeurend tegenover hen, die verklaarden dat zij geheime leren hadden, met de woorden: "Geheimzinnigheid is het kenmerk van verkeerde leerstellingen." Toen hij de Eerwaarde Ananda aansprak, zijn persoonlijke hulpmonnik, zei hij:

2.25. "Maar, Ananda, wat verwacht de gemeenschap van monniken van mij nog meer? Ik heb de Dhamma onderwezen, Ananda, zonder enig onderscheid te maken tussen ingewijden en niet ingewijden; met betrekking tot de Leer, Ananda, heeft de Tathagata niet zoiets als een gesloten vuist van een leraar die iets achter houdt. (...) "

D16

De Boeddha verklaarde de Dhamma vrijelijk en gelijk aan iedereen. Hij hield niets terug, en wilde nooit van zijn leerlingen een blindelings en onderdanig geloof in hem of zijn Leer afdwingen. Hij stond erop dat z'n leerlingen een scherpzinnig onderzoek instelden en intelligente navraag deden. Hij was een heel open leraar zonder dubbelzinnigheid. In een duidelijke bewoording moedigde hij tot kritisch onderzoek aan toen hij de vragende Kalama's aansprak in de Kalama Sutta die ook wel terecht 'De Boeddha verleent het voorrecht tot vrij onderzoek' heet.

4. "Het is terecht, Kalama's, dat jullie twijfelen, dat jullie onzeker zijn; onzekerheid is in jullie ontstaan over dat wat twijfelachtig is. Kom, Kalama's. Vertrouw niet op datgene dat verworven is door het herhaaldelijk te horen; noch op traditie; noch op geruchten; noch op datgene dat in de geschriften staat; noch op vermoedens; noch op een onbewezen aanname; noch op een goed klinkende redenering; noch op een vooroordeel ten opzichte van een weloverwogen denkbeeld; noch op andermans schijnbare bekwaamheid; noch op de overweging: 'De monnik is onze leraar.' Kalama's, als jullie voor jezelf weten: 'Deze dingen zijn slecht; deze dingen zijn afkeurenswaardig; deze dingen worden bekritiseerd door de wijzen; eenmaal opgevat en nageleefd, leiden deze dingen tot nadeel en ziekte', zie daar dan van af."

(...)

10. "Kom, Kalama's. Vertrouw niet op datgene (...). Kalama's, als jullie voor jezelf weten: 'Deze dingen zijn goed; deze dingen zijn niet afkeurenswaardig; deze dingen worden niet gelaakt door de wijzen; eenmaal opgevat en nageleefd, leiden deze dingen tot voordeel en geluk', pak ze dan op en houd ze in stand."

A03-065

Alles in blindelings vertrouwen aan te nemen, is niet de spirit van het boeddhisme. Zo treffen we deze dialoog tussen de Boeddha en zijn discipelen aan:

"Als jullie nu dit weten en hier bij blijven, zouden jullie dan zeggen: 'Wij eren onze Meester en uit respect voor hem respecteren wij datgene wat hij onderwijst?'"

"Nee, Eerwaarde."

"Dat wat jullie bekrachtigen, discipelen, is dat iets dat jullie door jezelf hebben herkend, gezien en begrepen?"

"Ja, Eerwaarde."

En in overeenstemming met deze door en door correcte houding van waar onderzoek, wordt gezegd in een boeddhistische verhandeling: "Zoals een goudsmid goud test door het te branden, door erin te snijden en het te schuren (op een toetssteen), zo zul jij mijn woorden pas accepteren na deze te hebben onderzocht, maar niet louter uit respect voor mij."

Boeddhisme is vrij van dwangmatigheid en bekeringsdrang en eist van de volger niet een blind geloof. Nog nooit in de geschiedenis heeft een boeddhistisch land anders denkenden aangevallen of vervolgd omdat een andere gedachtegang niet welkom was of niet gerespecteerd werd[1]. Ook voor individuele boeddhisten is het uitermate ongepast om pogingen te doen anderen te bekeren. Er mag alleen mondjesmaat gewezen worden indien daar aanleiding voor is. Vanaf het allereerste begin zal de scepticus aangenaam getroffen worden door haar roep tot een diepgaand onderzoek. Boeddhisme is, van het begin tot het einde, open voor iedereen die ogen heeft om te zien en een geest om te begrijpen.

Eindnoten

[1] Helaas is het in Myanmar helemaal misgegaan met de Rohingya (omstreeks 2017). Er worden systematisch en veelvuldig aanvallen uitgevoerd op de Rohingya, naar verluidt door de politie en het leger van Myanmar. Deze mensen worden zwaar gediscrimineerd, ondanks dat Myanmar een boeddhistisch land is. Het is zeer verwerpelijk. Boeddhisme is met name de religie van geweldloosheid. Wat je hier van kan leren is dat niet alle mensen die zich 'boeddhist' noemen ook echt boeddhist zijn.

Document info
RegID Jyky29mqOiUNSEv
Bijgewerkt 18 november 2020 17:26:58
Auteur Peter van Loosbroek — Ananda
Locatie www.sleuteltotinzicht.nl
Copyright Zie a.u.b. copyright www.sleuteltotinzicht.nl/glb_copyright.htm
Overig Geen